Op de site van Human Rights Campaign (HRC) werd begin februari een stuk gepubliceerd over de openlijk LGBTQ-mensen die meededen aan de olympische winterspelen. Het waren in totaal zestien mensen, waaronder onze Ireen Wüst. Toch waren er geen openlijk transgender atleten aanwezig op deze spelen, ook al is dit sinds 2016 wel mogelijk zonder een geslachtsverandering te ondergaan.
In het artikel werd dit betreurd, maar sommige reacties waren nog wel behoorlijk transfobisch. Zo reageerde één persoon “blij om te horen dat er geen vrouwelijke imitators meedoen deze Winterspelen”.
Transgender atleten zijn dus helaas nog steeds een moeilijk onderwerp. Het hangt samen met veel algemene misverstanden over transgender personen. Vooral richting transvrouwen is er veel transfobie door de misvatting dat transvrouwen sterker zijn en meer stamina hebben dan cisvrouwen. Dit was ook zo toen in 2015 de regels werden veranderd. Zo konden transgender personen eerst alleen meedoen als ze een geslachtsverandering hadden ondergaan, maar nu hoeft dit niet meer. Ook in deze winterspelen konden transgender mannen zonder beperkingen meedoen, terwijl transvrouwen alleen konden meedoen als hun testosteron levels hetzelfde waren als die van een cisgender atlete.
Deze regels lijken vooral een politiek statement van vooruitgang gemaakt na het ‘transgender tipping point’ in 2014. Dit was toen Caitlyn Jenner veel in het nieuws was, waardoor meer aandacht voor transgender personen is gekomen. Helaas is er in praktijk nog steeds veel discussie over gender en geslacht. Intersekse personen hebben het nog steeds moeilijk en worden onderworpen aan wat zij ervaren als vernederende tests. Dit was in 1950 al het geval met de Friese Foekje Dillema, en is meest recentelijk het geval bij atletes zoals Dutee Chand en Caster Semenya. Ook voor non-binaire mensen is het moeilijk om zich te plaatsen in te strenge gendercategorieën in sport. Gelukkig zijn er activisten die aandacht vragen voor transgender, intersekse en non-binaire atleten, zoals de trans atleet Chris Mosier, maar ze hebben te maken met een weerbarstige praktijk.
Dus, hoewel er deze spelen redelijk veel over de verbetering van LGBTQ is gesproken, blijven de gendercategorieën een moeilijke discussie in de Olympische Spelen en in sport in het algemeen. Is het nodig om verschil tussen mannen en vrouwen te hebben in de sport? Kan verhoogd testosteron worden gezien als een voordeel net zoals lang zijn of goede begeleiding een voordeel is in sommige sporten, of is het een oneerlijk voordeel? Moeilijke vragen, waar zelfs tussen transgender personen discussie over is.
Foto: Olympische ringen, via Publicdomainpictures.net
Bronnen: HRC.org, libertynation.com, Washington Post, Mashable