Ga met verzorgingstehuizen in gesprek over ‘transvriendelijke vleugels’ of stel een plan op voor een ‘Trans Verzorgingstehuis’, adviseert bachelorstudent Puck de Keyser. Zet een ‘buddysysteem’ op met gemeenten en start een YouTube-kanaal voor en door transgender ouderen. Laat ze niet in de steek!
Puck de Keyser deed onderzoek naar transgender ouderen voor afstuderen aan de Haagse Hogeschool. Ze werd begeleid door de Vereniging Genderdiversiteit. De Keyser vroeg zich af hoe je een betere zorg voor die transgender ouderen kunt realiseren. En ze wil empowerment voor die oudere transgender mensen, dat wil zeggen dat er met hen gewerkt wordt aan meer zelfbewustzijn, zelfbeschikking en zelfsturing.
De mensen waar ze haar onderzoek op richtte, groeiden op in een tijd waarin het fenomeen transgender nauwelijks bekend was of taboe was. Het ligt voor de hand dat de geschiedenis veel ruimte krijgt als je de positie van die transgender ouderen wilt duiden. Waar komen ze vandaan? Hoe zag de wereld eruit toen zij jonger waren? Daarmee kun je mogelijk iets meer zeggen over hun identiteitsvorming en zelfbeeld. En wat dan nu hun wensen zijn.
De Keyser constateert dat transgender ouderen vroeger meer gediscrimineerd werden en minder geaccepteerd dan transgender jongeren van nu. Daardoor kwamen ouderen nauwelijks uit de kast. Tenzij zij zich voor geslachtsaanpassing aanmeldden of elkaar voor lotgenotencontact in het geheim ontmoetten. In hun tijd overheerste het binaire man-vrouwdenken in wetgeving en zorg en was er geen oog voor de variatie op het genderspectrum. Er was geen internet, minder informatie en minder deskundigheid. En er waren ook nauwelijks inspirerende rolmodellen.
Tijden zijn nu veranderd – iedereen die niet onder een steen leeft, weet dat er transgender personen bestaan – maar of er bijvoorbeeld veel begrip is voor het verschil tussen sekse en gender kun je je afvragen. Transgender ouderen vormen nog steeds een kwetsbare groep, stelt De Keyser. “Zij blijven zowel in de media als binnen onderzoek en zorgaanbod vrijwel buiten beeld. En dat terwijl door vergrijzing de groep transgender ouderen groeit en er vooral binnen hun generatie veel onwetendheid is over transgender personen en intolerantie heerst.” Hun situatie op gebied van veiligheid, gezondheid, psychische problemen en suïcidaliteit is slechter dan gemiddeld en specifieke zorg of nazorg voor deze mensen is er nauwelijks.
Daarom, schrijft ze, is het van belang hun wensen en behoeften over zorg in kaart te brengen. Bijvoorbeeld hoe je de eigen vrouwelijkheid kunt vormgeven of het gevoel van veiligheid kunt vergroten. De Vereniging Genderdiversiteit wil daar vervolgens actie op nemen.
Meer lezen?
De rapportage ‘In blijde verwarring’ is integraal te vinden op de site van de Vereniging Genderdiversiteit.
Op Continuum.nl is een uitgebreide bespreking van het rapport te vinden.
Tekst: Ton van den Born
Illustratie: Puck de Keyser