Bewustwording van bedrijven en organisaties over onnodige sekseregistratie heeft de wind mee, denkt Jasse Berg. Maar veel organisaties kunnen nog stappen zetten. Want de vraag naar sekse is op een enkele uitzondering na totaal overbodig. Berg zet zich er bij Transgender Netwerk voor in dat organisaties gaan nadenken over sekseregistratie en alternatieven daarvoor.
“Wat voor reden zou er zijn om te melden of je vrouw of man bent als je online een zak konijnenvoer koopt of een waterkoker?” Dat vroeg Jasse Berg zich geregeld af als hij er weer tegen aanliep dat organisaties hem seksehokjes lieten aankruisen waar dat niet relevant was. Waarom doen jullie dit, mailde hij dan. Kan het niet anders?
Hij vroeg Transgender Netwerk of ze daar nog vrijwilligers voor zochten, en wat hij zou kunnen doen. Sinds augustus 2021 mailt hij organisaties als vrijwilliger vanuit Transgender Netwerk.
Nog steeds over ditzelfde thema: sekseregistratie. De vraag over de noodzaak daarvan wordt weliswaar al langer gesteld, de overheid heeft de intentie uitgesproken sekseregistratie waar mogelijk te beperken en organisaties zetten soms ook uit zichzelf stappen. Maar het is nog lang niet genoeg.
‘Beste lezer’
“Als ik die organisaties nu mail, stuur ik documenten mee over het onderwerp. Zoals de toolkit onnodige sekseregistratie van Atria en TNN en een afwegingskader over de keuze. Ik wijs ze ook op mogelijke alternatieven.” Dat je bijvoorbeeld iemand kunt aanspreken als ‘beste lezer’ of ‘geachte klant’, als ‘beste J. Berg’ of ‘beste Jasse’ als het wat informeler mag. “En als ze om een of andere reden toch om sekseregistratie vragen, kun je ‘vrouw’ en ‘man’ uitbreiden met: ‘anders’, ‘onbekend’, ‘non-binair’ of ‘wil ik liever niet zeggen’. Mogelijkheden genoeg.”
De voorkeur is om elke overbodige sekseregistratie te laten vervallen, maar blijkbaar is dat soms lastig. Dan zijn de extra opties second best.
Berg heeft nu meer dan honderd organisaties gemaild. Commerciële bedrijven, bouwmarkten, bioscopen, supermarkten, kranten, musea, fondsen, stichtingen. Het zijn mails die lijken op een voorbeeldmail op de website van Transgender Netwerk. Een tekst die iedereen zou kunnen gebruiken die organisaties wil wijzen op onnodige of niet-inclusieve sekseregistratie.
Heel begripvol
Sinds december 2022 krijgt Jasse Berg hulp bij de keuze van organisaties. Welkome hulp, want dit proces werkt niet met alleen een standaardmailtje. Want eerst kijk je hoe een organisatie het doet en of er reden is om ze op de aanpak van sekseregistratie te wijzen. Als er vervolgens geen reactie komt op een mail, stuurt Berg een reminder. Of hij mailt organisaties als ze beloofd hebben er iets aan te doen, maar hij een paar maanden later merkt dat er nog niets is veranderd.
“Maar meestal zijn de reacties heel begripvol. We hopen er stappen in te maken, zeggen ze dan. We willen er wat aan doen, maar het is technisch ingewikkeld. Als ik zie dat ze het aangepast hebben, bedank ik ze dan ook heel hartelijk.”
Meer inclusiviteit
Half februari 2023 kan Berg bij 27 organisaties, van Tuinland en Intertoys tot DPG Media en het Rijksmuseum, aanwijsbaar succes melden dankzij zijn mailacties. Zij hebben hun sekseregistratie afgeschaft of aangepast. “Bij een aantal andere organisaties loopt het nog.” Soms is er heel fijn contact, vindt hij. “Met Intertoys is het bijvoorbeeld heel plezierig en informeel. Ze willen er graag meedenken over meer inclusiviteit.”
Kinepolis (bioscoop in zo’n twintig steden) meldt dat je er op ‘My Kinepolis’ vier genderkeuzes hebt: man/ vrouw/ wil ik niet zeggen/ anders. En als je zonder account een kaartje koopt, kun je het genderhokje leeg laten. “In mailings naar klanten, zoals nieuwsbrieven en aankoopbevestigingen, is de aanhef veranderd van ‘geachte mevrouw’ of ‘geachte heer’ naar ‘beste <voornaam>’.”
En Pleegzorg Nederland – voor pleegzorg van kinderen die tot 21 jaar tijdelijk elders gaan wonen – laat weten dat ze de vraag naar sekse voor een online aanvraag voor informatie geschrapt hebben. Dat gebeurde aldus de landelijk voorlichter van de organisatie Janette Reukers na een interne afweging of die vraag wel noodzakelijk was en of misschien antwoordopties uitgebreid moesten worden.
Sneeuwbaleffect
In de zoektocht naar nieuwe organisaties die nog aan onnodige sekseregistratie doen, ziet Berg steeds vaker dat er al stappen zijn gemaakt. “Vaak hebben ze dan een derde optie, ‘anders’. Niet optimaal, maar het is al iets.”
Het zou mooi zijn als er een sneeuwbaleffect ontstond, bevestigt hij. Dat organisaties zien dat hun concurrent zich inclusiever opstelt en dit dan overnemen. “Ik wijs ze er weleens op. Beste Telegraaf, bij de Volkskrant zijn ze al zover. Maar ik weet niet of dat werkt.”
Hulp blijft welkom. Loop je ertegenaan dat organisaties of bedrijven om seksevermelding vragen waar dat volstrekt zinloos is, meld het dan op mailadres: sekseregistratie@transgendernetwerk.nl. Of mail ze zelf.
Tekst: Ton van den Born,
Illustratie: uit video van Atria en Transgender Netwerk
