Duitsland heeft 15 augustus een wet goedgekeurd die een derde gender erkent. Zij zijn hiermee een van de eerste landen in Europa. Op 8 november vorig jaar had het Duitse constitutionele gerechtshof zich daarover uitgesproken. Daarmee wordt de derde genderoptie mogelijk in paspoorten, geboortecertificaten en andere officiële documenten. Een uitspraak die met name sekseregistratie voor intersekse personen raakt, in Duitsland naar schatting zeker 100.000 mensen. Maar er is veel kritiek.
Woensdag 15 augustus is de wet officieel goedgekeurd, maar het duurt nog tot eind dit jaar voor de wet van kracht wordt. Dan kunnen mensen behalve man of vrouw ook kiezen voor ‘divers’ op een geboorteakte in Duitsland. Sinds 2013 was het in Duitsland al mogelijk om het vakje man/vrouw op de akte leeg te laten als een baby ambivalente geslachtskenmerken had. Een oplossing die destijds bekritiseerd werd omdat het juist operatief ingrijpen bij kinderen zou kunnen bevorderen. Het verschil is dat er nu in plaats van leeg laten wel een optie voor een derde gender is.
Ouders kunnen dus nu beslissen om het geslacht van hun pasgeboren kind als ‘divers’ te registreren. Gebleken is dat foute genderkeuzes dan beter vermeden kunnen worden. Kinderen kunnen later zelf kiezen of ze zich alsnog als m of v identificeren. Ook als je je kind genderneutraal wilt opvoeden, kun je hiervoor kiezen.
Tot zover het goede nieuws, want er is ook nu veel kritiek. Zo is er bijvoorbeeld een dokterscertificaat nodig is om het gender ‘divers’ toegewezen te krijgen. Alsof ze dat zelf niet zouden weten. Non-binaire mensen staan met deze wet toch vooral met lege handen. En voor transgender personen blijft de verandering van gender op officiële documenten omslachtig.
Duitse activisten hadden liever een uitgebreidere wetsvernieuwing gewenst, met ook meer aandacht voor transgender en non-binaire personen. Ze bestempelden het wetsvoorstel zelfs als ‘ongrondwettelijk’. Want, stelden ze, de rechten van non-binaire mensen worden simpelweg genegeerd. “Wat ontzettend jammer”, reageerde de organisatie Dritte Option. Zo’n historische kans! Want de weg lag open naar een toekomst waarin trans en intersekse personen niet langer gepathologiseerd zouden worden, maar versterkt in hun waarden en rechten. De Grünen spraken over een verandering zonder ambitie en over een ‘tragedie voor de geslachtelijke zelfbeschikking‘. Activisten hebben nu acties aangekondigd opdat er toch nog verbetering komt.
Artikel op queer.de van 15 augustus 2018: Kabinett beschließt “divers” als dritte Geschlechtsoption
Artikel op queer.de van februari 2017: Gutachten fordern Reform des Transsexuellengesetzes
Actiesite Aktion Standesamt 2018 https://aktionstandesamt2018.de/
Wettelijke erkenning van een derde gender of non-binaire personen is in een paar landen al beter geregeld. Soms geldt het alleen intersekse personen, maar in andere landen is het breder. Bijvoorbeeld Australië. En Canada waar een X in het paspoort kan. Of India en Malta, en Oregon als eerste Amerikaanse staat. In Oostenrijk en Groot-Brittannië liggen voorstellen op tafel. En ook de Amerikaanse staat Californië is bezig om non-binaire mensen te erkennen. Daar is het binnenkort inderdaad mogelijk een genderneutraal geboortecertificaat te krijgen, voor intersekse of non-binaire personen, zonder dat een arts of psycholoog daartoe papieren ondertekent.