Chelsea Manning mag nu toch een geslachtsoperatie ondergaan. Het Amerikaanse leger heeft hier dinsdag 13 september in toegestemd nadat ze op 9 september in de militaire gevangenis Fort Leavenworth in Kansas in hongerstaking was gegaan.
Chelsea Manning (28) zit een straf uit omdat ze in 2010 geheime informatie – vele militaire en diplomatieke documenten en video’s – doorspeelde aan WikiLeaks. In augustus 2013 werd ze veroordeeld tot 35 jaar cel. Ze protesteerde met haar hongerstaking tegen de behandeling in de gevangenis en wilde behandeld worden voor haar genderdysforie. “Ik heb steeds om hulp gevraagd, maar ik heb het niet gekregen”, meldde ze eerder. Haar vragen om hulp werden in de afgelopen zes jaar ‘genegeerd, uitgesteld en uitgelachen’.
De hongerstaking heeft ze nu beëindigd. ‘Dit is wat ik wilde, dat ze me laten zijn wie ik ben’, verklaarde Manning. Ze is heel blij dat het leger nu toestemming geeft, maar ze vraagt zich wel af waarom het zo lang moest duren.
Manning, die in 2009 contact opnam met een genderdeskundige in de VS omdat ze zich vrouw voelde en een operatie overwoog, verklaarde in augustus 2013, op de dag na het vonnis, dat ze nu als vrouw verder wilde. Aanvankelijk werd haar verzoek genegeerd. Ze schreef in december 2014 een ingezonden stuk voor The Guardian over de behandeling door de regering. En pas na herhaalde juridische beroepen werd in februari 2015 besloten dat ze een hormoonbehandeling kon ondergaan. Dat was een opluchting, liet ze weten. In het voorjaar van 2015 had ze het gevoel dat haar leven zich beterde.
Desondanks werd ze nog steeds voortdurend in een hoek geplaatst en, verklaarde ze, door gevangenisautoriteiten en de Amerikaanse regering gepest. Het betrof, zo schrijft The Guardian, onder meer een ‘constante, opzettelijke en overdreven administratieve controle door gevangenis- en regeringsfunctionarissen’. Behalve dat ze haar haar niet mocht laten groeien (gevaarlijk?), werd ze voor allerlei kleine overtredingen geregeld in de isoleer gezet (of het verlaten van haar cel ontzegd). Eind 2015 bijvoorbeeld gedurende 21 dagen omdat ze een cover van het blad Vanity Fair met Caitlyn Jenner in bezit zou hebben. Aldus El Mundo.
Ze werd deze zomer nog in het ziekenhuis behandeld na een zelfmoordpoging op 5 juli van dit jaar. Ze werd daartoe gedreven, zegt ze, door de pesterijen en omdat ze te weinig zorg kreeg tijdens haar transitie. Ze wilde haar verzoek om hulp kracht bijzetten met de hongerstaking. Ze verklaarde niet meer te eten, geen medicijnen in te nemen en geen andere vloeistoffen dan water te drinken. Ze weigerde ook haar haar te knippen op de in de gevangenis vereiste standaardlengte voor mannelijke soldaten. ‘Genderexpressie zou de persoon die je bent moeten reflecteren’, schreef ze in The Guardian. Manning publiceert in de Amerikaanse uitgave van de Britse krant geregeld een onbetaalde bijdrage.
De hongerstaking is het laatste bewijs van een steeds stroevere relatie tussen Manning en het leger, schrijft Trouw. Ze kwam ook niet verder in haar transitie. En kort voor de zelfmoordpoging schreef ze voor The Guardian een kritisch stuk over de eisen die aan transmensen in het Amerikaanse leger worden gesteld. Na haar zelfmoordpoging lijkt het er zelfs op dat ze nog wordt aangeklaagd voor onder meer ‘verboden bezit’ en ‘gevaarlijk gedrag’. Er dreigt dan opnieuw een isoleercel en overdracht naar een extra-beveiligde gevangenis. In plaats van hulp, reageerde Manning, ‘word ik nu gestraft omdat ik een zelfmoordpoging overleefde.’
Gelukkig is er ook veel steun. Op de website https://www.chelseamanning.org/ staan individuele medestanders genoemd en groeperingen zoals Code Pink: women for peace en Iraq veterans against the war. Zie supporters. Ze heeft nu in samenwerking met de American Civil Liberties Union (ACLU) een proces aangespannen om meer rechten af te dwingen. Het leger heeft nu weliswaar groen licht gegeven voor een geslachtsoperatie, maar nog niet de aanklachten laten vallen die gerelateerd zijn aan haar zelfmoordpoging. Ze kan dus nog steeds voor onbepaalde tijd in de isoleercel worden geplaatst. Manning: “Ik vraag niet meer dan waardigheid en respect, het respect waarvan ik ooit geloofde dat iedere mens die zou krijgen.”
Foto: Chelsea Manning zoals ze zichzelf ziet, Wikipedia