Discriminatie in de trein, voor de deur, bij de kapper, op internet of op de werkplek: discriminatie van transgender personen is aan de orde van de dag.

Maar dat het gebeurt, betekent niet dat het acceptabel is of ‘er gewoon bij hoort’. Transgender personen hebben net zo veel recht op een leven vrij van discriminatie als ieder ander.

Maar wanneer spreken we eigenlijk over discriminatie? Waar kun je terecht als je gediscrimineerd wordt? En wat kun je als trans persoon doen als discriminatie en negatieve reacties je gevoel van veiligheid beschadigt? Op deze pagina zetten we het op een rijtje.

Wat is discriminatie?

Discriminatie is het ongelijk behandelen, achterstellen of uitsluiten van mensen op basis van (persoonlijke) kenmerken. Zo luidt de definitie van discriminatie volgens het College voor de Rechten van de Mens. Vertaald naar de ervaringen van transgender personen betekent dit dat het persoonlijke kenmerk transgender te zijn de reden is dat hen bijvoorbeeld een baan geweigerd wordt of dat ze met geweld worden bedreigd. Stereotypen en vooroordelen over trans personen zijn op zichzelf nog geen discriminatie, maar vormen wel de voedingsbodem ervoor.

HOE HERKEN JE DISCRIMINATIE?

Discriminatie kan overal in het dagelijks leven de kop opduiken, zelfs in de intieme kring. Enkele voorbeelden:

Een man scheldt zijn onderbuurvrouw uit voor ‘vieze omgebouwde hoer’ sinds zij zichzelf zichtbaar als transgender persoon aan de buitenwereld toont.

De voetbalclub waar een trans man wil gaan sporten weigert zijn lidmaatschap, omdat ze naar eigen zeggen ‘bang zijn dat ze zijn veiligheid op het veld en in de kleedkamer niet kunnen garanderen.

Een caissière begint te lachen wanneer jij je ID-bewijs toont bij het kopen van drank, omdat op de pasfoto een meisje staat terwijl je inmiddels een jonge man bent.

Een werkgever maakt de werknemer die al jaren in trouwe dienst is het werk onmogelijk nadat deze heeft verteld transgender te zijn en operaties te willen ondergaan.

Het verzorgingstehuis weigert de transgender dochter van twee bejaarde ouders iets te vertellen over hun gezondheid, terwijl haar broers of zussen wel informatie krijgen.

Een trans vrouw krijgt op een sollicitatiegesprek te horen dat mensen zoals zij slecht zijn voor de zaken, en dat zij daarom niet aangenomen zal worden.

In een telefoongesprek met een ambtenaar van een overheidsinstantie word je, hoewel je meermaals aangeeft dat je als meneer wil worden aangesproken, toch steeds mevrouw genoemd.

Het account van een trans man op een datingsite wordt zomaar stopgezet omdat anderen geklaagd hebben dat hij transgender is.

Een verzekeraar weigert een levensverzekering zonder verklaring van de endocrinoloog dat zijn cliënt in goede gezondheid is ‘ondanks het feit dat deze een geslachtsaanpassende behandeling heeft ondergaan’.

Een clubje jongeren bij de bushalte begint je uit te lachen vanwege je genderexpressie. Als je er iets van zegt, stapt één van hen op je af en zegt je te zullen afmaken als hij je nog eens tegenkomt.

Discriminatie kan zich dus in vele gedaanten voordoen, van een belediging (eerste voorbeeld) tot een bedreiging (laatste voorbeeld) of zelfs regelrecht geweld. Elk van deze vormen van discriminatie is een reden om melding of aangifte te doen bij de politie, omdat het strafbaar is. Melding maken van discriminatie kan op veel meer plekken dan alleen bij de politie. Al was het maar om te registreren met welke vormen van discriminatie trans personen geconfronteerd worden.

Klik op het visueel stroomschema voor een groter formaat om te weten bij wie je in jouw geval het beste kan zijn, of lees hieronder verder.

TRANSGENDER NETWERK NEDERLAND

TNN heeft een eigen online meldpunt voor discriminatie. Hier kan je als transgender persoon of als getuige van discriminatie van een of meerdere trans personen terecht om melding te maken. Hiermee krijgt TNN een beter beeld van de discriminatie van transgender personen. Het netwerk gebruikt die informatie om politieke en maatschappelijke bewustwording te vergroten en samen met andere organisaties te werken aan de bestrijding van discriminatie en uitsluiting. TNN biedt bij de online melding ook de optie om je melding door te sturen naar een antidiscriminatiebureau.
MELDING MAKEN BIJ TNN 

ANTIDISCRIMINATIEBUREAUS

Dit zijn regionale organisaties die in opdracht van gemeenten werken en net zoals TNN discriminatie registreren. Daarnaast helpen zij burgers die met een melding van discriminatie komen. Dat doen zij in de vorm van bemiddeling – alleen mogelijk wanneer bekend is wie de discriminatie heeft gepleegd. Antidiscriminatiebureaus kunnen ook helpen met het doen van aangifte bij de politie of het melden van discriminatie bij het College voor de Rechten van de Mens.
MELDING MAKEN BIJ EEN ADB

Melding maken kan vanaf je telefoon of tablet ook met de app Meld Discriminatie Nu. In 3 stappen geef je snel en eenvoudig een melding door aan een onafhankelijke antidiscriminatievoorziening bij jou in de buurt.
DOWNLOAD DE APP MELD DISCRIMINATIE NU

HET COLLEGE VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS

Het College voor de Rechten van de Mens is een landelijke organisatie waar je bij bepaalde vormen van discriminatie een klacht kunt indienen. Die klachten moeten betrekking hebben op een van de volgende terreinen:
• Werk
• Onderwijs
• Consument (dit betreft ook de zorg en het openbaar vervoer).
Heb je als melder van discriminatie een bemiddeling geprobeerd via een antidiscriminatiebureau en had die bemiddeling geen positieve uitkomst? Dan kan je samen met het ADB naar het College stappen. Dit is een gebruikelijke weg. De uitspraken van het College zijn niet bindend, maar hebben wel veel aanzien. Wanneer je vervolgens naar een rechter zou stappen voor wel een bindende uitspraak, volgt de rechter meestal de uitspraak van het College.
EEN KLACHT INDIENEN BIJ HET COLLEGE

MELDPUNT INTERNET DISCRIMINATIE (MIND)

Kom je op internet – op webfora, blogs en sociale media – discriminatie van transgender personen tegen? Dan kan je dat melden bij MiND, het meldpunt voor strafbare, discriminerende uitingen op internet. Wil je zeker weten of er op een website sprake is van discriminatie of groepsbelediging? Dan is een melding bij MiND een goed middel om daar achter te komen.
Is er inderdaad sprake van discriminatie, dan zal MiND een verzoek aan de webhost sturen om de discriminerende inhoud te verwijderen. Bij social media betekent dit dat niet de persoon die de uiting heeft gedaan deze moet verwijderen, maar dat de eigenaar van de website (bijvoorbeeld Facebook of Twitter) dat moet doen. MiND stelt een zogenaamd aangiftedossier op voor het Openbaar Ministerie (OM) wanneer de melding niet wordt verwijderd. In dat geval kan het OM een strafrechtelijk onderzoek starten.
MELDING MAKEN BIJ MIND

ROZE IN BLAUW

Roze in Blauw is een netwerk van politieagenten die homo, lesbisch, biseksueel of transgender zijn. Het netwerk is in diverse regio’s actief. De bedoeling is dat het over het hele land uitgerold gaat worden binnen de Nationale Politie. Bij de regionale Roze in Blauw-netwerken kan je als lhbt-burger terecht wanneer je melding wilt maken van geweld, bedreiging en discriminatie. Zij doen extra moeite om je op je gemak te laten voelen wanneer je aangifte komt doen.
CONTACT OPNEMEN MET ROZE IN BLAUW

POLITIE

Bij elk politiebureau kun je terecht voor het doen van aangifte of het maken van een melding van discriminatie. Wil je weten wat het verschil is tussen aangifte doen en melding maken? Kijk dan op de website van de politie. De politie is altijd verplicht een aangifte op te nemen. Je mag dus niet weggestuurd worden wanneer je op het bureau komt om aangifte te doen. Gebeurt dat toch? Neem dan contact op met de officier van justitie van het OM.
MELDING MAKEN BIJ DE POLITIE
AANGIFTE DOEN BIJ DE POLITIE