Weg met de deskundigenverklaring als vereiste voor wijziging van de officiële geslachtsvermelding! Die oproep aan de politiek doen LHBTI-belangenorganisaties TNN, COC en NNID op zaterdag 6 augustus bij Pride Amsterdam. De Tweede Kamer beslist in september over afschaffing van de deskundigenverklaring. Het thema van Pride Amsterdam is My Gender, My pride.
De belangenorganisaties voeren zaterdag actie met spandoeken langs de grachtenparade. Ook sturen ze een open brief aan de Kamer.
‘My Gender, My Pride’ is een prachtig thema voor Pride’, aldus de belangenorganisaties. ‘Want de rechten van transgender en intersekse personen zijn in Nederland nog altijd niet goed geregeld. Als je wilt dat de overheid je genderidentiteit erkent in officiële documenten als je paspoort, moet je naar een psycholoog voor een officiële verklaring. Dat is vernederend en betuttelend. Wij roepen de Kamer op om daar snel een eind aan te maken.’
De Tweede Kamer spreekt in september over een wetsvoorstel van de minister van Rechtsbescherming. Daarin wordt voorgesteld de deskundigenverklaring als eis voor wijziging van de geslachtsvermelding te laten vervallen. Het is nog onduidelijk of dat voorstel op steun van de Kamer kan rekenen.
In landen als Noorwegen, Ierland, Malta en Argentinië is de deskundigenverklaring als vereiste voor wijziging van de geslachtsvermelding al geschrapt. Daar vullen mensen een formulier in en een paar weken later is de geslachtsvermelding gewijzigd. Dat werkt prima, zo blijkt uit een evaluatie die de Nederlandse regering liet uitvoeren. Uit die evaluatie blijkt verder dat ook Nederlandse deskundigen zelf vinden dat de deskundigenverklaring kan worden afgeschaft.
Volgens de Verenigde Naties, de Raad van Europa en de door Nederland onderschreven Yogyakarta Principles is het een mensenrecht: een toegankelijke procedure voor wijziging van de geslachtsvermelding, gebaseerd op zelfbeschikking en zónder deskundigenverklaring.
In Nederland moeten transgender en intersekse personen nu wel nog naar zo’n zogenaamde deskundige als ze de ‘v’ in hun paspoort en andere officiële documenten willen laten wijzigen in een ‘m’ of andersom. Volgens TNN, COC en NNID is er geen enkele reden om wilsbekwame mensen te laten beoordelen door artsen of psychologen. Trans en intersekse personen kunnen prima zelf bepalen wie ze zijn. De tijd dat men dacht dat trans personen aan een stoornis lijden, ligt achter ons, aldus de organisaties.
Eenvoudig wijzigen van je geslachtsvermelding is belangrijk omdat je met een verkeerde letter op je papieren bijna dagelijks te maken krijgt met ‘bureaucratisch geweld’, zoals Human Rights Watch het noemt. In het ziekenhuis, als je een pakketje ophaalt en je ID moet tonen, op school of aan de grens: steeds is er die angst voor vernedering en discriminatie.